قلاویز و معرفی انواع آن در صنایع
قلاویز ابزاری است که بوسیله آن میتوان در داخل هر نوع متریالی همچون فلز ،چوب،پلاستیک فشرده با توجه به اندازه دلخواه دنده برای بستن پیچ و یا هر چیز دیگری ایجاد کرد. بطور ساده میتوان گفت اگر میخواهید پیچ یا هر قطعه ای که دنده بصورت نری دارد را با استفاده از چرخاندن بر روی یک قطعه یا استوانه نصب کنید ابتدا باید آن قطعه توسط قلاویز بصورت مادگی با توجه به قطر و اندازه مورد نیاز شما دنده کاری یا قلاویز کاری شده باشد تا بتوانید براحتی قطعات را به یکدیگر متصل کنید .
انواع قلاویز
امروزه با توجه به پیشرفت صنایع تولیدی ابزار در دنیا میتوان به دو نوع اصلی قلاویز یک قلاویز دستی دو قلاویز ماشینی اشاره نمود،که براساس مکانیزم چرخشی بصورت راست تراش و چپ تراش تولید میشوند. در نوع اول همانطور که از نامش پیداست از قلاویز بصورت دستی استفاده میشود، به این شکل که ابتدا قلاویز را بر روی دسته فلزی قلاویزگردان نصب و پیچ آنرا محکم میکنید سپس با قرار دادن بر روی فطعه بصورت عمودی و چرخاندن قلاویزگردان با دست دنده های درونی قطعه را ایجاد میکنید .
در نوع دوم قلاویز بر روی سه نظام ماشین مته یا ماشین تراش نصب و پس از سفت کردن و روشن کردن دستگاه داخل سوراخی که نیاز به ایجاد دنده دارد، چرخانده میشوند تا دنده یا به قولی رزوه ایجاد شود.
نا گفته نماند که انواع مدل های قلاویز حتی به لحاظ ساختار ظاهری متنوع هستند و میتوان آنها را بر اساس اشکال مختلفی که دارند در دسته بندی هایی اعم از قلاویزدنباله دار،پله ای،کوتاه و با دو سطح مخروطی قرار داد.اما بطور کلی میتوان گفت که انواع قلاویز در دو دسته اصلی یک قلاویز دستی و دو قلاویز ماشینی بخش بندی میشوند.
قلاویز دستی
اصولا قلاویز دستی۴ ردیف دندانه تعبیه شده است که با فشار توسط دست و چرخیدن داخل سوراخ استوانه و مهره دنده یا رزوه ایجاد میکنند. ضمن اینکه براده ها به هنگام دنده کردن از محل همان شیارهای قلاویز خارج میشوند عمدتا برای ایجاد دنده باید از سه عدد قلاویز که اول رو، وسط رو ، پس رو نام دارند بترتیب استفاده نمائید تا دنده ها با گام های یکسان ایجاد شوند. قلاویز اول نصف براده برداری را انجام میدهد و قلاویز وسط رو به شیارها و دنده ها عمق میدهد و قلاویزپس رو برای براده برداری نهایی است. کلیه فرآیند دنده‌کردن داخل استوانه‌ها در استفاده از قلاویزدستی، با محرک نیروی دست صورت میپذیرد. دستی
قلاویز ماشینی
قلاویزهای ماشینی، ساختار طراحی تک عددی دارند و میتوان آنها را به لحاظ شکل دندانه در دو نوع اعم از ماشینی مارپیچ و ماشینی مستقیم دسته بندی کرد. که در نوع اول برای دنده‌کردن قطعات با انتهای بسته و از نوع دوم برای قطعات با انتهای باز استفاده میگردد. معمولا در کارگاه های تراشکاری از قلاویزهای ماشینی استفاده میشود. زیرا سرعت و دقت زیادی به نسبت دستی آن دارند. این سرعت بالا باعث میشود تا کار سریعتر انجام شده و بتوانید کار بیشتری انجام دهید. در نتیجه در زمان شما صرفه جویی و توجیح اقتصادی بیشتری برای شما به همراه خواهد داشت .
علت سریع بودن کار با قلاویزماشینی به این جهت است که اولا به تعویض قلاویز در سه مرحله نیاز ندارد و در یک مرحله و یکجا انجام میشود و ثانیا به جهت نیروی محرک ماشینی، سرعت چرخش و دنده‌کردن (ایجاد دنده داخل قطعه ) بیشتر است. ضمن اینکه این امکان هم وجود دارد تا شما هر نوع قلاویزماشینی را بر روی دستگاه های تراش ببندید. شاید بتوان اینطور عنوان کرد که قلاویزهای ماشینی، نمونه های بروز شده و تکامل یافته قلاویزهای دستی هستند. لذا امروز کسانی که به تولید قطعات مهره اشتغال دارند، به خاطر سرعت و دقت بالا ازاین ابزار بسیار استفاده میکنند.
نکات مهم به هنگام کار با قلاویز
برای پیشبرد خوب و با کیفیت عملیات دنده کاری با دست لازم است تا یک سری از نکات را رعایت کنید تا در فرآیند دستی قلاویزکاری با مشکل مواجه نشوید. ابتدا باید بدانید از قلاویز اول رو، وسط رو و در نهایت با قلاویز پس رو انجام و از فشار خارج از حد معمول اجتناب کنید، برای دنده کردن قطعات آلومینیومی از نفت و دنده کردن قطعات فولادی از روغن مخصوص که در بازار آنرا با نام آب صابون میشناسند استفاده نمائید.
نکته پایانی برای آشنایی بیشتر با ابزار قلاویز
در انتها باید گفت اصولا قلاویزها از ابزارهای بسیار کاربردی تراشکاری هستند که با استفاده از نیروی محرک دست در نوع قلاویزهای دستی و با استفاده از نیروی محرک موتور در قلاویزهای ماشینی به شما کمک میکنند تا در داخل استوانه و مهره اقدام به ایجاد رزوه یا دنده نمایید. آنها معمولا برای اینکه قدرت و توانایی ایجاد رزوه در سطوح داخلی استوانه و مهره از هر جنسی را داشته باشند، از جنس فولاد تندتر ساخته میشوند که بعضا به آنها فولاد کربنی هم میگویند.
فرق آن نیز با حدیده که کار مشابهی را انجام میدهد در این موضوع است که قلاویز سطوح داخلی و حدیده سطوح خارجی مثلا یک لوله استوانه ای را دنده کاری یا رزوه میکند.
اشتراک گذاری:
