سختی سنج و موارد استفاده از آن
سختی سنج چیست و موارد کاربرد آن کدام است؟
از سختی سنج برای تعیین سختی سطح استفاده می شود،که بسته به مدل آنها، برای اندازه گیری سختی مواد فلزی، پلاستیک یا موادی مانند منسوجات بسیار کاربردی هستند همچنین اثبات سختی قطعات مهم است،زیرا مشخصه سختی، برای اطمینان از کیفیت قطعات ویژگی مهمی است.
این سنجش توسط ابزارهای اندازه گیری سختی به طور مستقیم در استانداردهای مختلف از جمله DIN ISO نشان داده می شوند.
به لطف قابلیت اندازه گیری دقیق با سختی سنجهای قابل حمل، از آنها به طور گسترده ای در تولید، تضمین کیفیت و خدمات استفاده می گردد.
روش سختی سنجی به طور کلی یکسان است و فقط از نظر استاتیکی و دینامیکی می توان آنها را تفکیک کرد.
ابزارهای اندازه گیری که برای سنجش سختی فلزات استفاده می شود می توانند سطح مواد فلزی مانند:
- فولاد
- چدن
- آلیاژهای آلومینیوم
- برنز
- مس
را با سرعت و دقت بالا و به راحتی بررسی کنند.
سایر ابزارها برای اندازه گیری سختی محصولات لاستیکی، پلاستیکی یا نساجی و همچنین در صنایع تراشکاری و ماشین کاری استفاده می شوند.
روشهای تعیین سختی کدامند؟
روش های مختلفی برای اندازه گیری میزان سختی قطعات و اشیا وجود دارد که بسته به نوع آلیاژ و کاربرد قطعه موردنظر متفاوت است.
اما به طور کلی روشهای اندازه گیری میزان ضخامت قطعات را می توان بر اساس عمق نفوذ سختی سنج و یا مساحت فرورفتگی (تورفتگی) آن مشخص کرد.
موارد زیر از جمله روشهای سنجش سختی هستند:
- Shore Durometer
- IRHD (سنجش نفوذ ساچمه)
- Rockwell
- Alpha Rockwell
- Barcol
- Vickers
در ادامه دو روش از روشهای بالا را شرح می دهیم.
آزمایش سختی سنج راکول (Rockwell)
Rockwell یک روش سنجش سختی بسیار سریع است که برای کنترل تولید و عمدتاً برای مواد فلزی استفاده می شود.
سختی راکول (HR) با اندازه گیری عمق یک تورفتگی، پس از استفاده از ابزار دقیق سختی سنج، محاسبه می شود.
روش راکول گزینه بسیار خوبی برای اندازه گیری سختی قطعات بزرگ است.
تست سختی سنج ویکرز (Vickers)
ویکرز یک آزمایش سختی برای همه مواد جامد، از جمله مواد فلزی است که با اندازه گیری طول مورب یا قطر یک فرورفتگی در نمونه باقی مانده محاسبه می شود;البته سنجش سختی به روش دیگر یعنی عمق نفوذ، نیز امکان پذیر است،برای این منظور از نفوذ هرم یا منشور الماس داخل نمونه استفاده می شود.
تعیین سختی در روش ویکرز با استفاده از جدول یا فرمول، اندازه گیری می شود.
نحوه انتخاب روش آزمون
تست سختی سنج وابسته به آلیاژ و بافت قطعه می باشد،همگن بودن موادی که در حال آزمایش آن هستید، نوع مواد، اندازه قطعه و شرایط آن، همگی عواملی تاثیر گذار در انتخاب روش سنجش و محاسبه سختی هستند.
در تمام آزمایشات سختی سنج، مواد موجود در فرورفتگی باید نماینده کل ساختار جسم مورد آزمایش باشد (مگر اینکه بخواهید ترکیبات مختلف موجود در آن جسم را آزمایش کنید).
بنابراین اگر یک جسم بسیار درشت و ناهمگن دارید، شما به برداشت بیشتری نسبت به یک ماده همگن نیاز دارید.
چهار آزمون اصلی سختی وجود دارد که هر کدام دارای مجموعه مزایا و ملزومات خاص خود هستند.
استانداردهای مختلفی برای این آزمایشات وجود دارد که روشها و کاربرد آزمون سختی را به طور دقیق توضیح می دهد.
چگونه می توان از دقت و تکرارپذیری در آزمایش سختی اطمینان حاصل کرد؟
استفاده صحیح از آزمایش سختی نیاز به آماده سازی شرایط آزمون و اجرای دقیق دارد.
بیشتر آزمایشات سختی دقت و تکرار پذیری خوبی را ارائه می دهند.
هر چه بیشتر فاکتورهای سنجش را کنترل کنید نتیجه گیری دقیق تری از آزمون سختی حاصل خواهد شد.
مهمترین عوامل برای اطمینان از نتیجه گیری دقیق آزمون سختی
- عوامل خارجی مانند نور، آلودگی، ارتعاشات، دما و رطوبت باید کنترل شوند.
- نمونه باید روی یک میز افقی محکم شده و با گیره مهار شود، می توانید از نگهدارنده برای رسیدن به این منظور استفاده کنید.
- فرورفتگی باید عمود بر سطح قطعه مورد آزمایش باشد، در غیر این صورت اندازه گیری خطای فاحشی خواهد داشت.
- تنظیمات روشنایی در طول آزمون سنجش سختی باید ثابت باشد.
- در هر بار استفاده از ابزارهای اندازه گیری سختی، باید از کالیبره بودن آن اطمینان داشته باشید.
ابزار سیار
شما می توانید انواع ابزارهای اندازه گیری را مطابق با بالاترین استانداردهای جهانی و کمترین میزان خطا از مجموعه ابزارهای صنعتی ابزار سیار تهیه نمایید.
شرکت صنعتی ابزارسیار در حال حاضر نماینده شرکت معتبر insize در ایران می باشد.
تمامی محصولات و ابزارهای اندازه گیری دقیق از جمله سختی سنجهای این برند همچون: سختی سنج پلاستیک و سختی سنج لاستیک، از طریق شرکت ابزارسیار قابل خریداری می باشد.